De veilige muren van de spelkamer

Materiaal

Wie ooit al heeft samengewerkt met een spelcounselor weet dat spelkamer en het speelgoed hierin heilig is. Je kan niet zomaar iets lenen en het later weer terug zetten, of laat staan dat je het op een foute plek weer neer zet. Neen, in de spelkamer van een spelcounselor heeft alles een vaste plek en komt er ook nooit zomaar iets bij.

Er is een gevarieerd aanbod aan materiaal terug te vinden voor elke leeftijd. Maar dit is niet enkel speelgoed. Elk item dat we aanbieden heeft één of meerdere functies binnen de spelkamer. Zo moet er ruimte zijn om via spel om emoties te tonen en te reguleren, om creatief te zijn, probleemoplossende vaardigheden te gebruiken, interacties of trauma uit te spelen, in contact te kunnen komen met lichamelijke gewaarwordingen en om te experimenteren met nieuwe mogelijkheden of ideeën. 

Vertrouwen, structuur en veiligheid

We doen dit niet omdat we een dwangstoornis hebben maar om goed te doen voor onze cliënten. De allereerste stap in een begeleiding is het opbouwen van een vertrouwensrelatie. We willen dat kinderen zich goed en veilig voelen. Want zonder die veiligheid, dat vertrouwen laat je toch niet zien wat er diep vanbinnen speelt?

Voor het ene kind is het geven van dat vertrouwen makkelijker dan voor het andere. En daarin speelt onze spelkamer dan ook een belangrijke rol. Door alles een vast plekje te geven creëren we voorspelbaarheid. Stel dat je de vorige sessie een hele scène uitgespeeld hebt met een ridder en een draak, maar dat die draak de volgende keer niet meer te vinden is? Dat is frustrerend en blokkeert heel het proces.

Ook tijd proberen we goed af te bakenen. En voor sommige kinderen is het ook nodig dat we de dingen voorspelbaar maken met taal: "nog tien minuutjes en dan gaan we echt moeten stoppen". Of voor anderen werkt visueel dan weer beter. Dan gebruiken we een time-timer of een soortgelijk klokje om te laten zien hoe lang de sessie duurt. 

Regels

We hebben weinig regels in de spelkamer omdat we ervoor willen zorgen dat een kind zichzelf kan zijn. Maar dat wil niet zeggen dat er geen grenzen zijn. We doen elkaar geen pijn, er worden geen dingen stuk gemaakt of met speelgoed gegooid. Merken we dat een kind agressie heeft die er uit moet? Dan geven we wel een alternatief zoals gooien met knuffels of eens goed vechten met zwaarden. Want onder elk gedrag zit wel een behoefte waaraan we wel tegemoet willen komen.

Want onder elk gedrag zit wel een behoefte waaraan we wel tegemoet willen komen.

Eén regel waarvan ouders vaak opkijken is dat kinderen niet moeten opruimen na een spelsessie. We willen graag dat kinderen zich volledig kunnen uitleven, dat de sociale wenselijkheid, de norm waaraan we moeten voldoen even kan wegvallen. Maar wie heeft er zin om een grote rommel te maken als je nadien ook weer alles zelf moet opruimen? Sommige kinderen vinden dit geweldig en anderen blijven dan toch plichtsbewust opruimen. Vandaar dus, kinderen hoeven niet op te ruimen (No worries, we zeggen er wel altijd bij dat ze thuis wel moeten opruimen als mama of papa dit vraagt ;-) ).

Bron:

- Groothof, E., Jamin, H., & de Beer-Hoefnagels, E. (2010). Spel in psychotherapie: theorie en techniek (2de druk). Assen, Nederland: Koninklijke Van Gorcum.